Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego przyznane!

Uwiecznili na papierze miłość do historii naszego regionu! W Powiatowej i Miejsko-Gminnej Bibliotece Publicznej w Starym Sączu, przyznano nagrody i wyróżnienie za książki historyczne, wydane w 2024 roku, w ramach XVIII edycji Nagrody „Sądecczyzna” im. Szczęsnego Morawskiego.

Decyzję Kapituły przedstawiła Bożena Mściwujewska-Kruk, sekretarz Kapituły, była redaktor naczelna „Almanachu Muszyny”. W osiemnastej edycji Honorowej Nagrody „Sądecczyzna” Kapituła nagrodziła prace wydane w roku 2024 – jedną książkę w kategorii prac indywidualnych i jedną w kategorii prac zbiorowych. W głosowaniu wzięło udział 15 z 20 członków Kapituły Nagrody. Przyznano także decyzją Prezydium Kapituły jedno Wyróżnienie.

• W kategorii prac indywidualnych decyzją Kapituły Nagrodę otrzymał pamiętnik Edwarda Zielińskiego „Wspomnienia sądeckiego lekarza z czasu I wojny światowej”. Książkę opracował i przygotował do druku Bartłomiej Celewicz, wydało ją „Wydawnictwo „Koliber”.
• W kategorii prac zbiorowych Nagrodę Kapituła przyznała książce „Laskowa: dzieje wsi i gminy do 1989 roku” pod redakcją profesora Zdzisława Nogi. Dzieło zostało wydane przez Gminny Ośrodek Kultury, Sportu i Turystyki w Laskowej oraz Wydawnictwo Księgarnia Akademicka w Krakowie. Nagrodę odebrali: współautorka pozycji dr. Katarzyna Ceklarz i wójt gminy Laskowa Piotr Stach.
• Decyzją Prezydium Kapituły Wyróżnienie otrzymała książka Barbary Krężołek-Paluchowej „Helka z ziemi niczyjej”, wydana przez autorkę przy wsparciu Urzędu Miasta i Gminy Piwniczna-Zdrój.

Laureaci otrzymali artystyczne plakiety wykonane przez znanego sądeckiego konserwatora zabytków Józefa Steca.

Uczestniczący w uroczystości radny Rady Powiatu Nowosądeckiego Piotr Dyrek oraz radny Rady Powiatu Nowosądeckiego Zdzisław Kożuch w imieniu starosty Tadeusza Zaremby wręczyli Bartłomiejowi Celewiczowi wyróżnienie „Srebne Jabłko Sądeckie”.

Obecny na spotkaniu Jacek Lelek, Burmistrz Starego Sącza pogratulował zwycięzcom nagród i wyróżnień i podziękował za pielęgnowanie i utrwalanie naszego bogatego dziedzictwa kulturowego i historycznego. Podkreślił ogromną wartość przekazywania miłości do małej Ojczyzny kolejnym pokoleniom.

Wszystkie nagrodzone prace korespondują z przesłaniem patrona Nagrody Szczęsnego Morawskiego, przedstawiając losy ludzi i miejscowości drobiazgowo, wnosząc zarazem nowe syntetyczne spojrzenie na historię naszego regionu.

Wśród gości byli bibliotekarze i miłośnicy sądeckiej historii, a także laureaci poprzednich edycji Nagrody.

W dotychczasowych edycjach nagrodzono już prawie pół setki książek, ważnych dla dokumentowania i badania dziejów Sądecczyzny.  Jak co roku, nad wszystkim czuwali: Bożena Mściwujewska-Kruk i Ryszard Kruk.

Szczęsny Morawski (ur. 15.05.1818 w Rzeszowie, zm. 10.04.1898 w Starym Sączu) – historyk, pisarz, malarz i etnograf.

Urodził się jako syn Ignacego, wielkiego cechmistrza cechu rzeszowskich rzeźników, oraz Katarzyny z Jezierskich. Był wychowywany w wierze rzymskokatolickiej i w tradycji patriotycznej. Po ukończeniu gimnazjum w Rzeszowie rozpoczął we Lwowie studia prawnicze, jednocześnie studiując malarstwo u Jana Maszkowskiego. Po przerwie, spowodowanej chorobą, w 1840 r. rozpoczął studia malarskie w Akademii Wiedeńskiej. Jednocześnie w wiedeńskiej Bibliotece Nadwornej pogłębiał wiedzę z zakresu historii i archeologii oraz poznawał metody konserwacji zabytków. Po trzech latach, ze względu na zły stan zdrowia, opuścił Wiedeń i objął funkcję konserwatora rycin w bibliotece Aleksandra Batowskiego w Odnowie koło Kulikowa. W latach 1847-1852 był we Lwowie kustoszem zbiorów artystycznych Zakładu Narodowego im. Ossolińskich. Wędrował po Galicji rysując obiekty zabytkowe. Malował portrety, obrazy religijne, sceny rodzajowe, współpracował ze lwowskimi pismami. Pod koniec 1852 r. przeniósł się na Sądecczyznę, gdzie pozostał już do śmierci. Początkowo był administratorem wsi Kamionka Wielka, należącej do jego brata Adama. Od 1857 r. mieszkał w Starym Sączu. Był jednym z autorów haseł do 28-tomowej Encyklopedii Powszechnej Orgelbranda z lat 1859-1868. Pisał rozprawy w dziedzinie sztuki, historii i starożytnictwa. Napisał fundamentalną dla badaczy regionu monografię regionu sądeckiego  „Sądecczyzna” (t. 1 wydany w 1863, t. 2 w 1865). Był autorem m. in. powieści historycznej „Pobitna pod Rzeszowem. Powieść prawdziwa z czasów konfederacji barskiej” z r. 1769 (Kraków 1864) oraz książki „Arianie polscy” (1906). Angażował się patriotycznie: w okresie Wiosny Ludów był członkiem Gwardii Narodowej we Lwowie (1848), uczestniczył w powstaniu styczniowym. Został pochowany w Starym Sączu.

FOTO: Monika Chrobak/UM Stary Sącz